અઝહર મક્સુસી હૈદરાબાદના રહેવાસી છે, જેઓ પ્લાસ્ટર ઓફ પેરીસ ઈંટીરીયર ડીઝાઇનનો વ્યવસાય કરે છે. તેઓ વર્ષ ૨૦૧૨થી હૈદરાબાદના દબીરપુર ફ્લાઈઓવર નીચે ૧૫૦થી વધુ ગરીબો અને ભૂખ્યા લોકોને જમવાનું આપે છે. ગરીબ લોકો દરરોજ આ ફ્લાયઓવરની નીચે કોઈપણ જાતના સંકોચ વગર આવીને ભરપેટ જમીને જાય છે.

અઝહર કહે છે કે, “એક દિવસ જયારે હું રેલ્વે સ્ટેશન જઈ રહ્યો હતો ત્યારે મેં એક સ્ત્રીને ભીખ માંગતા જોઈ, તે પૈસાની જગ્યાએ જમવાનું માંગી રહી હતી જે અંદાજે બે-ત્રણ દિવસથી ભૂખી હોય તેવું લાગી રહ્યું હતુ. આ જોઇને મેં પોતાનું જમવાનું તેને આપી દીધુ, અને જયારે હું ઘરે આવ્યો ત્યારે આ વાત મેં મારી પત્નીને કરી. તેણે મને બીજા દિવસે ૧૫ લોકો માટે જમવાના પેકેટ બનાવી આપ્યા, જેને મેં અલગ અલગ જગ્યાએ જઈને જરૂરિયાતમંદ લોકોને વહેંચી દીધા. ત્યારબાદ તો આ કાર્ય મારા જીવનનું નિત્યક્રમ બની ગયું.”

અઝહર વધુમાં જણાવે છે કે, “મારી નાની વયે જ મારા પિતાનું અવસાન થઈ ગયું હતું, અને મારી માતાએ ઘણીબધી મુશ્કેલીઓ વેઠીને મને અને મારા ભાઈ બહેનોને ઉછેરીને મોટા કર્યા. હું જાણું છું કે ભૂખનો અહેસાસ શું છે. એટલે મેં નિર્ણય લીધો કે મારી તાકાત પ્રમાણે હું ભૂખ્યા લોકોને દરરોજ જમવાનું જમાડીશ.”

અઝહરે શરૂઆતમાં કેટલાક દિવસો સુધી દબીરપુર ફ્લાયઓવરની નીચે જમવાનું પેકેટમાં વહેંચ્યું. ત્યારબાદ સમય જતા તેમણે જમવાનું પકાવીને વહેંચવાનું શરૂ કર્યું. થોડાકજ દિવસોમાં તે જગ્યાએ ૫૦ જેટલા લોકો જમવા આવવા લાગ્યા અને દિવસે દિવસે આવા લોકોમાં વધારો થવા લાગ્યો, જેથી અઝહરે એક રસોઈયાને સ્થાયીરૂપે રાખી દીધો. આમ એક પણ દિવસની રજા પાડ્યા વગર વધુમાં વધુ લોકો સુધી જમવાનું પહોંચાડવાની શરૂઆત કરવામાં આવી.

આ કાર્ય માટે થનારો ખર્ચ સંપૂર્ણપણે અઝહર જાતેજ ઉઠાવે છે, અને તેમણે આ કાર્ય માટે ક્યારેય પણ કોઈની સામે હાથ ફેલાવ્યો નથી. અઝહર કહે છે કે, “હું લોકો પાસેથી પૈસાની મદદ લેતો નથી, પરંતુ કોઈ સ્વેચ્છાએ દાળ ચાવલ મોકલે તો તેને સ્વીકારી લઉં છું.” એક દિવસે કેટલાક લોકો દબીરપુર ફ્લાઈઓવરની નીચેથી પસાર થઇ રહ્યા હતા ત્યારે તેમને અઝહરના આ સેવાના કાર્ય વિષે જાણ થઈ. તે જોઇને આ લોકોએ અઝહર સાથે મુલાકાત કરીને તેમની મદદ કરવાનું નક્કી કર્યું. આ લોકો સાથે મળીને અઝહરે “સની વેલ્ફેર ફાઉન્ડેશન” ની સ્થાપના કરી જેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ભુખમરાને ખત્મ કરવાનો છે. આજે હૈદરાબાદમાં અલગ અલગ ત્રણ જગ્યાએ ભૂખ્યા લોકોને જમવાનું પૂરું પાડવામાં આવે છે, અને આ ફાઉન્ડેશન એક સ્વયંસેવી સંસ્થા (NGO)ની મદદથી બેંગલોર, રાયપુર અને ગુવાહાટી જેવા શહેરોમાં પણ કામ કરી રહ્યું છે.

અઝહર માને છે કે, “જમવા માટે કોણ આવે છે તેનાથી મને કોઈ નિસ્બત નથી. હું બસ એટલું જ જાણું છું કે તેઓ ભૂખ્યા છે અને તેઓ જે જમે છે તે તેમના નસીબનું છે, જેમકે હિન્દીમાં એક કહેવત પ્રમાણે – દાને દાનેપે લિખા હૈ ખાને વાલેકા નામ.”

આજે વિશ્વમાં દર ૧૦ માણસોમાંથી એક માણસ ભૂખથી પીડાઈ રહ્યો છે. યુનાઇટેડ નેશન્સ ફૂડ એન્ડ એગ્રિકલ્ચર ઓર્ગેનાઇઝેશનના એક અંદાજ મુજબ વિશ્વમાં ૭.૬ અબજ લોકોમાંથી ૮૧.૫ કરોડ લોકો ભૂખથી પીડાઈ રહ્યા છે. આ સમસ્યા ભારત સહીત વિશ્વના બીજા ઘણા બધા દેશોમાં ફેલાયેલી છે. ઇન્ટરનેશનલ ફૂડ પોલીસી રિસર્ચ ઇન્સ્ટીટ્યૂટ (IFPRI)એ પોતાનાં રિપોર્ટમાં જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં ભૂખમરો એક ગંભીર સમસ્યા છે, અને ૧૧૯ દેશોનાં “ગ્લોબલ હંગર ઇન્ડેક્ષ” (વૈશ્વિક ભૂખ સૂચકઆંક)માં ભારત ૧૦૦માં નંબર પર છે. ભારતમાં તથા વિશ્વમાં આજે અઝહર મક્સુસી જેવા ઘણાબધા લોકો તથા સંસ્થાઓ ભૂખમરાને નાથવા માટે પોતાની ક્ષમતા પ્રમાણે સેવાના કાર્યો કરી રહ્યાં છે.

ઇતિહાસમાં ડોકિયું કરતા જાણવા મળશે કે, કોઈપણ બે દેશો વચ્ચેના ખરાબ સંબંધોનું પરિણામ હંમેશા દુઃખદાયક જ હોય છે, જેની માઠી અસરો સીધેસીધી ત્યાંની જનતા પર પડતી હોય છે. બંને દેશો પોતપોતાની સુરક્ષા માટે લશ્કરી તાકાત પાછળ અઢળક ખર્ચ કરે છે જેનો બોજ અંતે તો પ્રજાના ખભે જ આવતો હોય છે. બંને તરફ જાનમાલની ખુંવારી સિવાય કશુંજ હાસિલ થતું નથી. અલબત્ત, લોકોના દિલો પર પણ આ દુશ્મનાવટ અને તેનાથી થતા નુકશાનને કારણે ઘણી ઊંડી છાપ છૂટી જાય છે જેને ભૂલવા માટે વર્ષો નીકળી જાય છે.

પહેલા અને બીજા વિશ્વયુદ્ધ બાદ યુરોપના લોકોને ખુબજ કપરા સમયનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. લાખોની સંખ્યામાં જાનહાની અને કરોડો લોકો બેઘર બન્યા હતા. લગભગ આખું યુરોપ તબાહ થઈ ગયું હતું. પરંતુ અંતે તેમની પાસે પસ્તાવા સિવાય કશુંજ બાકી રહ્યું ન હતું. આ પરિણામો જોઈને યુરોપના દેશો કે જેઓ એકબીજાના દુશ્મન બની બેઠા હતા, તેમણે પોતાના ભૂતકાળને ભૂલીને સમાધાનનો રસ્તો અપનાવ્યો હતો, અને એકબીજાના સહયોગ દ્વારા વિકાસ અને પ્રગતિના પંથે આગળ વધવાનું નક્કી કર્યું હતું. અને આજે યુરોપના હાલાત તદ્દન જુદાજ છે.

આજે ભારત અને પાકિસ્તાન સામે ગરીબી, ભૂખમરો, બેરોજગારી, માળખાગત સુવિધાઓની અછત જેવી વિકરાળ સમસ્યાઓ ઉભી છે, જે બંને દેશના વિકાસને અવરોધી રહી છે. બીજું કે, સરહદની બંને તરફ છેલ્લા ૭ દશકોથી બંને દેશનું સૈન્ય ખડે પગે ઉભું છે, જેની પાછળ બંને દેશની આવકનો મોટો હિસ્સો ખર્ચાઈ જાય છે. જો બંને દેશ વચ્ચે સમાધાન થાય અને સૈન્ય પાછળ થનારા ખર્ચમાં ઘટાડો થાય તો વિકાસલક્ષી કાર્યોમાં મહદ અંશે મદદરૂપ થઈ શકે છે. વળી પાકિસ્તાનમાં ભારતની તુલનાએ ઔધોગિક અને તકનીકી વિકાસ ખુબજ ઓછો છે જેનો ફાયદો મોટે ભાગે ચીન તથા પશ્ચિમી દેશોને મળે છે. આમ જો બંને દેશ વચ્ચે મિત્રતા સ્થપાય તો વ્યાપારની દ્રષ્ટિએ ભારત માટે તે ખુબજ લાભદાયક નીવડી શકે છે. આમ દેખીતી રીતે મૈત્રી થવાના સંજોગોમાં ભારત માટે ચોક્કસ લાભ રહેલા છે.

ભારત પર સરસાઈ મેળવવાની હોડમાં આજે પાકિસ્તાન પણ પરમાણુ તાકાત બની ચૂક્યું છે, જે ભારત સાથે સાથે આખા વિશ્વ માટે ચિંતાનો વિષય છે, કારણકે પાકિસ્તાનની રાજનીતિમાં આવતા મોટા ઉથલ પાથલ અને દેશના વહીવટમાં સૈન્યની દખલગીરી પાકિસ્તાનના વહીવટીતંત્રમાં અસ્થિરતા પેદા કરે છે. જે ફકત પાકિસ્તાનની પ્રજા માટે જ નહી પરંતુ ભારત માટે પણ ખતરારૂપ સાબિત થઈ છે.

ભારત અને પાકિસ્તાન પાસે સબક લેવા માટે ઇતિહાસમાં ઘણા ઉદાહરણો મોજુદ છે. પૂર્વ અને પશ્ચિમ જર્મનીનું એકીકરણ તથા બે કોરિયાઈ દેશો વચ્ચેની સંધિ એક રોલ મોડેલ સાબિત થઇ શકે છે. બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં એકબીજા સાથે લડ્યા બાદ પણ જો યુરોપિય દેશો અત્યારે મૈત્રીપૂર્વક રહીને વેપાર, રમતગમત અને શિક્ષણ ક્ષેત્રે પરસ્પર આદાનપ્રદાન કરી શકતા હોય, તો ભારત-પાકિસ્તાન પણ આવું કેમ ન કરી શકે? ફિલીસ્તીન અને ઈઝરાઈલ વચ્ચે પણ રાજનૈતિક સંબંધો સારા ન હોવા છતાં બંને દેશના લોકોએ ઓલીવ ઉદ્યોગ મારફતે પરસ્પર આર્થિક સંબંધો વિકસાવ્યા છે, જેના કારણે બંને દેશ વચ્ચેના સંબંધો માટે નવા દ્વાર ખુલ્યા છે.

ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધો સુધારવા માટે એક નાનકડા પ્રયાસ સ્વરૂપે, સામાજિક કાર્યકર્તા અને મેગ્સેસે એવોર્ડ વિજેતા પ્રોફેસર સંદીપ પાંડે તથા તેમના સાથીઓ દ્વારા ૧૯ જૂનથી સાબરમતી આશ્રમથી પદયાત્રા શરૂ કરવામાં આવી છે. બંને દેશો વચ્ચેની દુશ્મનાવટને દૂર કરવાના ઈરાદા સાથે મોહબ્બતનો સંદેશો લઈને નીકળેલો આ કાફલો આશરે ૨૯૦ કિલોમીટર અંતર ખેડ્યા બાદ ૩૦ જૂને ભારત-પાકિસ્તાન સરહદ પર આવેલા નડાબેટ પર પહોંચશે. આ યાત્રાને બંને દેશના ઘણાબધા સંગઠનો અને સંસ્થાઓ દ્વારા સમર્થન આપવામાં આવ્યું છે. આ યાત્રાને લોકો તરફથી ખુબજ હકારાત્મક પ્રતિસાદ મળ્યો છે અને ઠેક-ઠેકાણે ભાવભીનું સ્વાગત કરવામાં આવ્યું છે.

સંદીપ પાંડેએ લોકોને અરજ કરતા કહ્યું હતું કે ભારત અને પાકિસ્તાનની સંસ્કૃતિ અને ભાષા એકજ છે, જે દિવસે સરહદની બંને પારના લોકો જર્મનીની જેમ સરહદો ભૂલીને એકબીજા સાથે વિવિધ સંબંધો કેળવશે ત્યારે બંને દેશોના રાજનૈતિક લોકોને પણ એકબીજા સાથે હાથ મિલાવવા પડશે.

આ યાત્રા દ્વારા તેઓએ સરહદની બંને પાર શાંતિ સ્થાપવા અને લોકોને વિઝા અને પાસપોર્ટ સરળતાથી મળી રહે તે માટે સુવિધા કરી આપવાની માંગ કરી છે, જેથી લોકો સરળતાથી એકબીજાના દેશમાં જઈ શકે. તેમણે ગુજરાત અને સિંધ વચ્ચે ખાવડા અથવા નડાબેટ પાસે સરહદ પર કેટલાક અંશે છૂટ આપવાની પણ માંગ કરી છે. તેમનું માનવું છે કે આનાથી બંને દેશ વચ્ચે વેપાર અને પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન મળશે જેથી શાંતિ અને મૈત્રી સ્થાપવામાં નોંધપાત્ર મદદ મળી રહેશે, અને પરિણામે વિવાદોનો પણ સરળતાથી ઉકેલ લાવી શકાશે. આમ કરવાથી સંરક્ષણ પાછળ થતા ખર્ચમાં ઘટાડો થશે અને તે ભંડોળનો ઉપયોગ વિકાસને લગતા કાર્યોમાં કરી શકાશે જેનો ફાયદો બંને બાજુના ગરીબ લોકોને થશે.

"કોલંબિયાને હરાવીને જાપાન એશિયાનો પ્રથમ એવો દેશ બન્યો, કે જેણે ફૂટબોલ વર્લ્ડકપમાં કોઈ સાઉથ અમેરિકન દેશને પરાજિત કર્યો હોય". જો જાપાનના પ્રેક્ષકો ફૂટબોલ ગ્રાઉન્ડમાં એક ઉત્તમ કાર્યને અંજામ આપી સમાચારોમાં છવાઈ ગયા ન હોત, તો કદાચ દુનિયાભરના અખબારોની આ જ હેડલાઇન્સ હોત.

૧૯ જૂન, મંગળવારના રોજ ફૂટબોલ વર્લ્ડકપ-૨૦૧૮ ના પહેલા ચરણમાં કોલંબિયાને ૨-૧ થી હરાવ્યા પછી જાપાનના સમર્થકો સોશિયલ મીડિયા પર છવાઈ ગયા હતા, જયારે ટ્વીટર પર @official433 નામના યુઝર દ્વારા પોસ્ટ કરવામાં આવેલો એક વિડીયો વાયરલ થયો હતો. આ વિડીયોમાં મેચ પૂર્ણ થયા પછી જાપાનના સમર્થકો કચરો વીણીને સ્ટેન્ડની સફાઈ કરતા નજરે પડ્યા હતા.

Classy supporters: Japanese fans cleanup after match while Colombians congratulate them on their victory! ����❤️���� #TheBeautifulGame pic.twitter.com/vts0RWvRhd

— 433 (@official433) June 19, 2018

વન એફસી કોલન(1. FC Köln) નામની જર્મન ફૂટબોલ ક્લબના સ્ટ્રાઈકર, યુયા ઓસાકો તથા મિડફિલ્ડ (મેદાનના મધ્યભાગ) માં શિંજી કાગાવાના જોરદાર પ્રદર્શન દ્વારા જાપાનની રાષ્ટ્રીય ફૂટબોલ ટીમે ૭૩મી મિનીટ પર શાનદાર ગોલ વડે કોલંબિયાને ૨-૧થી પરાજિત કરી જીત મેળવી હતી.

સામાન્ય રીતે, ફૂટબોલ ની રોમાંચક મેચ પછી સ્ટેડીયમના સ્ટેન્ડ પર ખાદ્ય કચરો, કપ, તથા અન્ય કચરો વિખરાયેલો જોવા મળતો હોય છે, પરંતુ જાપાનના સમર્થકો ફૂટબોલના જુનૂનમાં તથા આવી ઐતિહાસિક જીતના આનંદમાં પણ પોતાની સંસ્કૃતિના મૂળભૂત મુલ્યોને ભૂલ્યા ન હતા.

જાપાનીઓ દ્વારા બતાવવામાં આવેલા આ શિષ્ટાચારના કેટલાક કલાકો પછી સેનેગલના દર્શકોએ પણ પોલેન્ડ સામેની મેચ પછી સ્ટેડીયમમાં રોકાઈને સાફસફાઈ કરી હતી, અને તેનો પણ વિડીયો ઈન્ટરનેટ પર વાઈરલ થયો હતો.

The Japanese fans aren’t the only ones: these Senegalese supporters did their part! ������#TheBeautifulGame pic.twitter.com/xsHjjgpVuz

— 433 (@official433) June 19, 2018

એવું પહેલીવાર નોહતું બન્યું કે જાપાનના સમર્થકોએ મેચ પછી જાતે જ સફાઈ કરી હોય. બ્રાઝીલમાં ૨૦૧૪ના વર્લ્ડકપ દરમિયાન, પોતાની ટીમના કારમાં પરાજય પછી પણ જાપાનના સમર્થકોએ સ્ટેડીયમમાં રોકાઈને સાફસફાઈ કરી હતી. આવું કરીને તેમને વિશ્વને બતાવ્યું હતું કે વિનમ્રતાની સાથે પણ હારી શકાય છે, અને આમ પોતાની ખેલદિલીને એક નવા સ્તર પર લઇ ગયા હતા. તેમના આ કાર્ય પછી પણ બ્રાઝીલના સ્થાનિક સમાચારપત્રોમાં તથા સોશિયલ મીડિયા પર તેમની પ્રશંસા કરવામાં આવી હતી.

જાપાનના પ્રશંસકોએ કહ્યું કે તેઓ આ કાર્ય યજમાન દેશનો આદર કરવા તથા પોતાના દેશની ભાવનાઓ નું પ્રતિનિધિત્વ કરવા માટે કરે છે. જાપાનમાં વ્યવસ્થા તથા નાગરિકના કર્તવ્યોને ખુબ જ ગંભીરતાપૂર્વક લેવામાં આવે છે. શાળામાં વર્ગખંડની સફાઈ કરવી પણ શિક્ષણનો એક ભાગ હોય છે. કેમકે તેઓ માને છે કે તેનાથી બાળકોને ટીમવર્ક (જૂથમાં કામ) કઈ રીતે કરવું તે શીખવા મળે છે અને સાથે સાથે બીજાઓની અને પર્યાવરણની કદર કરવાની પણ પ્રેરણા મળે છે. જાપાનમાં ઘણી શાળાઓમાં સફાઈ કામદારો રાખવામાં આવતા નથી કેમકે બાળકો જાતે જ સફાઈ કરતા હોય છે.

આ સાથે જાપાને આજે સિદ્ધ કરી બતાવ્યું કે શા માટે ફૂટબોલ ને ‘ધ બ્યુટિફુલ ગેમ’ (એક સુંદર રમત) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે

Image Source: financialtribune.com

“Japan beats Colombia to make history after becoming the first Asian country to defeat a South American nation in the World Cup.” This would’ve been the headlines of all the newspapers around the world, if it were not for the amazing Japanese fans, who did some outstanding work and completely overshadowed the headlines.

The Japanese took social media by storm after defeating Colombia 2-1 in the first group stage match of the 2018 World Cup on Tuesday (June 19th), when a Twitter post, by the user @official433, went viral which captured Japanese fans picking up garbage and cleaning the stands after the match.

Classy supporters: Japanese fans cleanup after match while Colombians congratulate them on their victory! ����❤️���� #TheBeautifulGame pic.twitter.com/vts0RWvRhd

— 433 (@official433) June 19, 2018

The Japanese national football team defeated Colombia 2-1 with the help of brilliant midfield performance from their maestro Shinji Kagawa, while cologne based German football club “1. FC Köln” striker, Yuya Osako ensured the vital three points after scoring a powerful header in the 73rd minute.

Usually, after a heated football match, the stands are left with food waste, cups, and wrappers scattered in the heat of the moment. However, Japanese didn’t let their passion of the game or joy of memorable win lead to neglect the fundamental values of their culture.

Manners shown by Japanese were catching up, as hours later, the Senegal fans stayed behind to clean up before leaving the stadium after their match against Poland. This act also went viral on social media.

The Japanese fans aren’t the only ones: these Senegalese supporters did their part! ������#TheBeautifulGame pic.twitter.com/xsHjjgpVuz

— 433 (@official433) June 19, 2018

This is not the first time when Japanese supporters have cleaned up the stadium themselves. Back in the 2014 World Cup in Brazil, they stayed back after the match to pick up their own trash, even when their team lost awfully. By doing this, they demonstrated to the world that it is also possible to lose graciously and took sportsmanship to another level. After this move, they were hailed by local newspapers in Brazil as well as on social media.

Fans said that they do it to respect the host country, and to represent the spirit of Japan. Civil duties and orderliness are taken very seriously in Japan. Cleaning the school classrooms is also a part of their education because they believe that it teaches teamwork and allows us to appreciate others and environment. Many schools in Japan don’t employ janitors, instead, kids clean the school.

Football is termed as The Beautiful Game, and today Japan has given us a reason why it is called so.

Image Source: sbnation.com

શહેરમાં હવાની ગુણવત્તા સુધારવા તથા શહેરને સુંદર બનાવવાના હેતુથી મૅક્સિકોની એક સંસ્થા શહેરમાં આવેલા તમામ પૂલોના થાંભલાઓને અનોખી રીતે સજાવી રહી છે.

“બીયા બૅરદે” (vía verde) નામના પ્રોજેક્ટ અંતર્ગત મૅક્સિકો શહેરના ૨૭ કિ.મી. લાંબા હાઇવે પર આવેલા ઓછામાં ઓછા ૧૦૦૦ જેટલા કોંક્રીટના થાંભલાઓને ઉભા બગીચા (vertical garden)માં રૂપાંતરિત કરવાનું કાર્ય કરી રહી છે, જે શહેરના પ્રદુષણને અને સ્મોગ (ધુમ્મસ)ને કેટલાક અંશે દુર કરી શહેરને સુંદર બનાવવા માટે ઘણું ઉપયોગી સાબિત થશે.

૩૦,૦૦૦ ચો.મી. વિસ્તાર આવરી લેતાં આ ઉભા બગીચા હવામાંથી દર વર્ષે ૨૭,૦૦૦ ટન કાર્બન ડાયોક્સાઈડને ઓક્સિજનમાં રૂપાંતરિત કરશે. આ બગીચા શહેરના ઘોંઘાટને શોષવા સાથે સાથે ગરમીના પ્રમાણને પણ ઓછું કરવા માટેના એક નવતર પ્રયોગ સમા છે. લીલોતરી વાળી જગ્યાઓ શહેરના લોકોને તણાવ અને ચિંતાના લક્ષણોમાં પણ રાહત પહોંચાડવા મદદરૂપ થશે. આ બગીચા બનાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી તમામ માળખાકીય સામગ્રી સંપૂર્ણપણે રિસાઇકલ્ડ પ્લાસ્ટિકમાંથી બનાવવામાં આવી છે.

ઊભા બગીચાઓની સ્થાપના કોઈપણ રીતે થાંભલાઓને નુકશાન પહોંચાડશે નહી, કારણકે તેમને પહેલેથી તૈયાર કરાયેલા ધાતુના ચોકઠાંઓ દ્વારા લગાવવામાં આવ્યા છે. છોડને ઉગવા માટે માટીનો ઉપયોગ ન કરતા ખાસ પ્રખારની ઘનતાવાળા કાપડનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે જેમાં છોડના મુળિયા સરળતાથી પ્રસરી શકે. આ પ્રોજેક્ટ એક કરતાં વધુ રીતે ટકાઉ છે. આ બગીચાઓમાં હાઇડ્રોપોનીક પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે જેમાં સ્વચાલિત સિંચાઈ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. પીવાના શુદ્ધ પાણીની જગ્યાએ વરસાદી પાણીને એકત્રિત કરીને તેનો જરૂરિયાત મુજબ ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. બગીચામાં છોડની પ્રજાતિઓને પણ ખાસ રીતે પસંદ કરવામાં આવી છે જે શહેરને વધુમાં વધુ લાભદાયક હોય, જેમ કે એવા છોડ જેમને ખુબજ ઓછા પાણીની જરૂર પડે અને જે ઉચ્ચ પ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા હોય.

વધુમાં, સામાજિક પ્રવૃત્તિઓને ઉત્તેજન આપવા તથા જરૂરિયાતમંદો માટે નોકરીની તકો ઉભી કરવા માટે આ બગીચાઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. “સાન્ટા માર્ટા એકટિટલા વિમેન્સ સોશિયલ રીઈન્ટીગ્રેશન સેન્ટર” અને “ઓરિયેન્ટ મેન્સ પ્રિવેન્ટિવ ડિટેન્શન સેન્ટર” નામક સંસ્થાઓ પુરૂષો અને મહિલાઓને મૂલ્યવાન તાલીમ આપી રોજગારની તકો પૂરી પાડવા માટે મદદરૂપ થાય છે.

શહેરમાં જ્યાં ૧૦માંથી ૬ રહેવાસીઓ હવાની ખરાબ ગુણવત્તાને કારણે શ્વસનના રોગોથી પીડાય છે, ત્યાં આ બગીચા વધુ પ્રમાણમાં ઓક્સિજન પેદા કરીને શહેરના ફેફસાં તરીકે સાબિત થશે. એકવાર પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ થઈ જાય તે પછી, મૅક્સિકો શહેરના વિકાસ માટે બગીચાઓમાં આશરે ૨૨ લાખ જેટલા છોડનો સમાવેશ થશે.

બેન્ગલુરુમાં આવેલા મેટ્રો બ્રિજના એક થાંભલા પર ઉભા બગીચાનો પ્રયોગ

મૅક્સિકોના આ પ્રોજેક્ટથી પ્રેરણા લઈને ભારતમાં બેન્ગલુરુ શહેરમાં પણ આ પ્રકારની શરૂઆત કરવામાં આવી છે જેમાં મેટ્રો બ્રિજના થાંભલાઓને હાઇડ્રોપોનીક પદ્ધતિથી ઉભા બગીચાઓમાં રૂપાંતરિત કરાશે.

શરણાર્થીઓને ભૂમધ્ય સમુદ્ર ઓળંગવાના જોખમોથી બચાવવાના એકમાત્ર હેતુસર બે વિમાન ચાલકોએ જીવનની સમગ્ર બચત ખર્ચી દીધી.

જૉઝે બેનાવેન્ટે અને બિનવા મીકોલોન નામના ફ્રાંસના બે સમાજ સેવકો “પીલોટ્સ વોલેન્ટેઈર” નામના એક સ્વયંસેવી બચાવ જૂથમાં અગત્યની કામગીરી બજાવે છે. આ બંને વ્યક્તિઓએ દરિયાઈ માર્ગે હિજરત કરનારાઓને બચાવવા માટે પોતાની મહેનતની કમાણીથી આશરે ૧ કરોડ રૂપિયાનું વિમાન ખરીદ્યું હતું.

એનબીસી ન્યુઝ સાથે વાત કરતા મીકોલોને કહ્યું કે, “જૉઝે અને મેં પોતાના અંગત પૈસાથીજ વિમાન ખરીદ્યું હતું, કારણકે તે માટે નાણાકીય સહાય ઉભી કરવા જતા ખૂબ સમય વેડફાઈ જાય તેમ હતું.”

બેનાવેન્ટે છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી માનવસેવાના કાર્યોમાં સક્રિય છે. તેમણે ૨૫ વર્ષ સુધી “રેડ ક્રોસ” નામની સંસ્થા માટે કામ કર્યું છે, અને તે દરમિયાન સિરિયાથી હિજરત કરતા લોકો પર પડતી મુશ્કેલીઓ પણ નિહાળી છે. મીકોલોન અને બેનાવેન્ટે સૌપ્રથમ ૨૦૦૬માં એકબીજાને મળ્યા હતા, જયારે તેઓ પોતાના વિમાનચાલક માટેના લાઇસન્સ મેળવી રહ્યા હતા. મીકોલોનના મિત્રએ જયારે તેમના સમક્ષ લાચાર શરણાર્થીઓની મુશ્કેલીઓ વર્ણવી, એ વખતેજ તેઓ આ કાર્ય માટે તૈયાર થઇ ગયા હતા.

દર વર્ષે, શરણાર્થીઓ યુરોપમાં સલામતીથી પહોંચવા માટે વહાણોમાં હજારોની સંખ્યામાં પ્રવાસ કરે છે. કમનસીબે, તે વહાણોમાંથી ઘણાં લોકો દરિયાપાર પહોંચી શકતા નથી.

આ સંસ્થાની વેબસાઈટના કહેવા મુજબ, “દરિયામાં નાની હોડીઓને શોધવી ખૂબજ મુશ્કેલ હોય છે, ક્યારેક તેમાં સેંકડો લોકો વહન કરે છે, અને ઘણી વખત કોઈ હાદસો થયા પછી બચાવ માટેના વહાણ પણ મોડા પહોંચે છે.” વધુમાં તેમણે ઉમેર્યું કે, “અમારા માટે જાનહાનીનું આવુ કારણ સ્વીકાર્ય નથી, અને અમે વધુમાં વધુ લોકોને બચાવવા માટે કાર્ય કરવા માંગીએ છીએ. અમારું લક્ષ્ય આવા લોકોને હવાઈ મદદ પૂરું પાડવાનું છે, જે અમે આ હવાઈ જહાજની મદદથી પૂરું કરી શકીએ છીએ.”

જાન્યુઆરીમાં પ્લેન ખરીદ્યા પછી, બેનાવેન્ટે અને મીકોલોને ચાલુ વર્ષે મે મહિનાની શરૂઆતમાં બોટની શોધ માટે ભૂમધ્ય સમુદ્ર પર તેમની પ્રથમ ઉડાન ભરી હતી. બચાવ કામગીરીને વેગ આપવા માટે તેમણે ઘણી પ્રાદેશિક સંસ્થાઓ તથા બીન નફાકારક સંગઠનો (NGO) સાથે ભાગીદારી કરી છે. આ ગતિશીલ જોડી સીધે સીધી આકાશમાંથીજ બોટને શોધી શકે છે અને તેમને દિશા-સુચન પણ કરી શકે છે.

આ મહત્વકાંક્ષી એવા નાનકડા વિમાનનું નામ “હમીંગબર્ડ” રાખવામાં આવ્યું છે. જે મૂળ અમેરીકાની એક પ્રસંગકથા પર આધારિત છે, જેમાં હમીંગબર્ડ તેની ચાંચ દ્વારા આગની જ્વાળાઓ પર પાણીના ટીપાંનો છંટકાવ કરીને જંગલની આગને બુઝાવવાનો પ્રયાસ કરે છે. જયારે અન્ય પ્રાણીઓએ પુછ્યુ કે હમીંગબર્ડ તું શું કરી રહ્યું છે? તો તેણે જવાબમાં કીધું કે, “મારાથી જે થઇ શકે છે, તે હું કરી રહ્યું છું.”

Original article was published on Good News Network

વૈજ્ઞાનિકોને ઇતિહાસમાં પ્રથમવાર માનવ કૉર્નિયા (આંખ પરનો પારદર્શક પડદો)ને ૩-ડી પ્રિન્ટ કરવામાં સફળતા મળી છે, જે એકવાર પ્રમાણભૂત થયા પછી લાખો લોકોની દ્રષ્ટિ પુનઃસ્થાપિત કરી શકાશે.

કૉર્નિયા આંખના સૌથી બહારના સ્તર તરીકે દ્રષ્ટિને કેન્દ્રિત કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. વિશ્વભરમાં અંદાજે ૧ કરોડ લોકોને “ટ્રેકોમા” જેવા આંખના ચેપીરોગને લીધે થતા કોર્નિયલ અંધત્વ અટકાવવા માટે શસ્ત્રક્રિયાની મદદ લેવી પડે છે, પરંતુ કમનસીબે, અત્યારે ટ્રાન્સપ્લાન્ટ(પ્રત્યારોપણ) માટે ઉપલબ્ધ કૉર્નિયાની દુનિયામાં નોંધપાત્ર અછત છે.

દાઝવાથી, જખમથી, ઘસારાથી અથવા અન્ય રોગોના લીધે કૉર્નિયાને થતી ઇજાના કારણે લગભગ ૫૦ લાખ લોકો સંપૂર્ણ અંધત્વનો શિકાર બને છે.

યુ.કૅ.(UK)ની ન્યૂકૅસલ યુનિવર્સિટી દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા આ રિસર્ચને “એક્સપરિમેન્ટલ આઈ રિસર્ચ” નામક જર્નલમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું હતું. આ રિસર્ચમાં દર્શાવવામાં આવ્યું હતું કે, કઈ રીતે તંદુરસ્ત દાતાના કૉર્નિયામાંથી સ્ટેમ સેલને “એલ્જીનેટ” અને “કોલેજન” નામના રસાયણો સાથે ભેળવીને સોલ્યુશન બનાવવામાં આવ્યું જેને “બાયો-ઇન્ક”(જૈવિક શાહી) તરીકે ઉપયોગમાં લઈ કૉર્નિયાની ૩-ડી પ્રિન્ટ બનાવી શકાય છે.

ત્યારબાદ એક સરળ અને ઓછા ખર્ચે બનાવેલા ૩-ડી બાયો-પ્રિન્ટરનો ઉપયોગ કરીને ૧૦ થી પણ ઓછી મિનીટમાં બાયો-ઇન્કની મદદથી સફળતાપૂર્વક માનવ કૉર્નિયા બનાવવામાં આવી હતી.

પ્રિન્ટ કરેલી પેશીઓનાં માપ મૂળરૂપે વાસ્તવિક કૉર્નિયામાંથી લેવામાં આવ્યા હતા. દર્દીની આંખને સ્કેન કરીને, તે ડેટાના ઉપયોગથી મૂળ કૉર્નિયાના કદ અને આકાર સાથે મેળ ખાય તેવી નવી કૉર્નિયા સરળતાથી પ્રિન્ટ કરી શકાઈ હતી.

શે કોનન, કે જેઓ ન્યૂકૅસલ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર છે અને આ પ્રોજેક્ટની આગેવાની કરી છે, તેમણે કહ્યું હતું કે, “આ પ્રક્રિયાને શક્ય બનાવવા માટે સમગ્ર વિશ્વમાં ઘણીબધી ટીમ એક આદર્શ બાયો-ઇન્ક બનાવવા પાછળ રિસર્ચ કરી રહી છે. અમારું આ અનોખું સોલ્યુશન, જે એલ્જીનેટ અને કોલેજનનાં મિશ્રણમાંથી તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે, તે સ્ટેમ સેલને જીવંત રાખે છે અને સાથે સાથે એવો પદાર્થ ઉત્પન્ન કરે છે જે પોતાનો આકાર જાળવી શકે એટલું કઠણ અને ૩-ડી પ્રિન્ટરની નોઝલથી સંકોચાઈ શકે તેટલું નરમ હોય છે.”

કોનને ઉમેર્યું કે, “અમારે ૩-ડી પ્રિન્ટેડ કૉર્નિયા પર હજુ વધુ પરીક્ષણ કરવું પડશે અને અમે થોડા વર્ષોમાં એ સ્થિતિમાં હોઈશું કે જયારે અમે ટ્રાન્સપ્લાન્ટ માટે તેનો ઉપયોગ કરી શકીશું.”

“જો કે અમે બતાવ્યું તે પ્રમાણે દર્દીની આંખમાંથી લેવામાં આવેલા નિર્દેશાંકનો ઉપયોગ કરીને કૉર્નિયા પ્રિન્ટ કરવું શક્ય છે. અને આ અભિગમમાં કૉર્નિયાની વિશ્વભરમાં પડી રહેલી તંગીનો સામનો કરવાની ક્ષમતા છે.”

Original article was published on Newcastle University

Image source: Medical Xpress

“બાલકનામા” એક એવું અખબાર છે જેનું સંચાલન સડક પર રહેતા તથા મજૂરી કરતા ગરીબ બાળકોના સંગઠન “બઢતે કદમ” દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ સંગઠનની ખાસિયત એ છે કે તેમાં જોડાયેલા દરેક બાળકની ઉંમર ૧૮ વર્ષથી ઓછી છે. આ સંગઠન દ્વારા બાલકનામા સિવાય ગરીબ બાળકોના ઉત્થાન માટેના કાર્યોને પણ અંજામ અપાય છે. સમાજમાં ગરીબ બાળકોનો અવાજ બુલંદ કરવા તથા તેમના પ્રત્યે લોકોનો દ્રષ્ટિકોણ બદલવા આ બાળકોએ પત્રકારત્વ ક્ષેત્રે કદમ માંડ્યા હતા.

વર્ષ ૨૦૦૨માં “ચાઈલ્ડહૂડ એન્હેંસમેન્ટ થ્રુ ટ્રેઈનીંગ એન્ડ એક્શન” (CHETNA) નામની સંસ્થા દ્વારા ગરીબ બાળકોમાં નેતૃત્વ નિર્માણ અંગેનો વર્કશોપ યોજવામાં આવ્યો હતો. આ વર્કશોપમાં દિલ્હીના અલગ અલગ વિસ્તારોમાંથી ૩૫ જેટલા ગરીબ બાળકોએ ભાગ લીધો હતો, જેમાં તેમણે નક્કી કર્યું હતું કે તેઓ પોતાના તથા પોતાની આસપાસ સડક પર રહેતા બાળકોના કલ્યાણ અને સશક્તિકરણ માટે એકજુથ થઇને કામ કરશે. ત્યારબાદ પોતાના આ નિર્ધારને અંજામ આપવા માટે આ બાળકોએ “બઢતે કદમ” નામક બાળસંગઠનનું નિર્માણ કર્યું હતું.

શરૂઆતની કેટલીક બેઠકો દરમિયાન આ બાળકોને અહેસાસ થયો કે સડક પર રહેતા તથા મજૂરી કરતા બાળકો વિષે લોકોને ખુબ જ ઓછી જાણકારી હોય છે. સામાન્ય રીતે આ બાળકોના કોઈ ગુનાહિત તથા સમાજને ન શોભે તેવા કાર્યોજ મીડિયાનું ધ્યાન ખેંચતા હોય છે, જયારે કોઈ બાળક કોઈનો જીવ બચાવે અથવા કોઈ સારા કર્યો કરે તો તે તરફ કોઈનું ધ્યાન જતું નથી. આ બાળકોએ વિચાર કર્યો કે સમાજમાં પોતાની જગ્યા કેમ ન બની શકે? અને પોતાના અવાજ માટે પોતાનુંજ એક મીડિયાનું માધ્યમ કેમ ન હોઈ શકે? આ વિચાર સાથે સપ્ટેમ્બર ૨૦૦૩માં બાળકોથી સંચાલિત એવું વિશ્વનું પ્રથમ સમાચાર પત્રક “બાલકનામા”(બાળકોનો અવાજ) અસ્તિત્વમાં આવ્યું. ૨૦૧૪ સુધી આ અખબારનું ત્રિમાસિક વિતરણ કરવામાં આવતું હતું, જે કેવળ હિન્દી ભાષા પુરતું હતું. ત્યારબાદ તેને અંગ્રેજી ભાષામાં પણ અનુવાદ કરીને માસિક દરે પ્રકાશિત કરવામાં આવવા લાગ્યું. આજે બાલકનામા હિન્દી અને અંગ્રેજી એમ બંને ભાષામાં માસિક દરે પ્રકાશિત થાય છે.

બાલકનામા ટીમમાં એવા બાળકો કામ કરે છે જે વિકટ પરિસ્થિતિઓમાં જીવી રહ્યા હોય અથવા જીવી ચુક્યા હોય. આ ટીમમાં એક સલાહકાર, એક સંપાદક, એક સહ સંપાદક, સાત પત્રકારો, અને ૩૦ બાતૂની પત્રકારો (જે સમાચાર એકઠા કરી શકે છે પણ લખી કે વાંચી શકતા નથી) નો સમાવેશ થાય છે. ઉત્તર ભારતના સાત જિલ્લાઓમાં ફેલાયેલી આ ટીમના સભ્યો દર અઠવાડિયે સંપાદકીય બેઠક માટે ભેગા થાય છે.

આજે “બઢતે કદમ” દિલ્હી પુરતું સીમિત ન રહેતા ઉત્તરપ્રદેશ, મધ્યપ્રદેશ તથા હરિયાણામાં પણ ફેલાયેલું છે, જેમાં લગભગ ૧૦,૦૦૦ જેટલા બાળકો જોડાયેલા છે. આ બાળકોના સતત સંપર્કમાં રહીને વર્તમાન ઘટનાઓના અહેવાલો તથા સમાચારો એકત્રિત કરવામાં આવે છે, જેની ક્ષેત્ર મુલાકાત દ્વારા પૃષ્ટિ પણ કરવામાં આવે છે. આ અખબારમાં સડક પર રહેતા તથા મજૂરી કરતા બાળકોના જીવન પર આધારિત કથાઓ અને અહેવાલો પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે, જેમાં આ બાળકોની તકલીફો, સિધ્ધિઓ તથા તેમની હકારાત્મક એવી અસરકારક વાર્તાઓનું વર્ણન કરવામાં આવે છે. લોકોને આવા બાળકોના કલ્યાણ માટે પ્રોત્સાહન આપે એવા પ્રસંગોને પણ સમાચારમાં આવરી લેવામાં આવે છે.

ટીમના દરેક સભ્યોને ઔપચારિક શિક્ષણ માટે પ્રોત્સાહન અપાય છે અને તેમને ચોક્કસ વેતન પણ આપવામાં આવે છે. બાલકનામાના સંચાલન માટે જરૂરી ભંડોળ “ચાઈલ્ડહૂડ એન્હેંસમેન્ટ થ્રુ ટ્રેઈનીંગ એન્ડ એક્શન” (CHETNA) દ્વારા પૂરું પાડવામાં આવે છે. આજે દર મહીને બાલકનામાની ૫૦૦૦ હિન્દી અને ૩૦૦૦ અંગ્રેજી નકલોનું વિતરણ થાય છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં બાળકોની આ પહેલે રાષ્ટ્રીય તથા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ઘણી લોકપ્રિયતા હાંસલ કરી છે જેને ૧૫૦થી પણ વધુ વખત વિવિધ અખબારો દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવી છે. આજે આ અખબાર તેની સાથે જોડાયેલા ઘણા બધા બાળકો માટે સશક્તિકરણનું સાધન બની ગયું છે. આ બાળકોએ જીવનમાં ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કર્યો છે, પરંતુ તેમના સાહસ અને તેમની હિંમતે આજે તેમને પત્રકાર બનાવી દીધા છે.

Image Source: Balaknama

રાજસ્થાનના ડુંગરપુર જિલ્લામાં ઘણા ગામડાઓ સૂર્યાસ્ત પછી અંધકારમય થઈ જતા હતા. લોકોને કોઈપણ કામ કરવા અથવા બાળકોને અભ્યાસ કરવા માટે દિવસના અજવાળાની રાહ જોવી પડતી હતી. આ ગામડાઓનું રાજ્યના વિદ્યુત પુરવઠા સાથે કોઈ જોડાણ ન હોવાના કારણે રાત્રે લોકોને મોટેભાગે કેરોસીનથી ચાલતા દીવાઓનો ઉપયોગ કરવો પડતો હતો જેની સ્વાસ્થ્ય પર વિપરીત અસરો થતી હતી. પરંતુ આજે ચિત્ર કંઇક જુદું જ છે. આ ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં સોલાર લૅમ્પ (સૌર બત્તી)ના વિતરણથી આજે પરિસ્થિતિ સંપૂર્ણપણે બદલાઈ ગઈ છે.

વર્ષ ૨૦૧૫માં “રાજસ્થાન રાજ્ય ગ્રામીણ આજીવિકા મિશન”ના સહયોગથી “આઇઆઇટી બોમ્બે”ના કેટલાક વિદ્યાર્થીઓએ “ધ સોલાર ઉર્જા લૅમ્પ(SoUL)” નામનો પ્રોજેક્ટ શરુ કર્યો હતો. આ પ્રોજેક્ટનો ઉદ્દેશ વીજરહિત ગામડાઓમાં ઘરે ઘરે પ્રકાશ પહોંચાડવાનો તથા સ્થાનિક અલ્પશિક્ષિત મહિલાઓને રોજગારી પૂરી પાડવાનો હતો. આ પ્રોજેક્ટથી અંધકારમય ગામડાઓમાં સોલાર લૅમ્પ્સનું વિતરણ શક્ય બન્યું હતું, અને સાથે સાથે ઘણીબધી સ્થાનિક મહિલાઓ માટે રોજગારીની તકો પણ ઉભી થઈ હતી.

શરૂઆતમાં આ મહિલાઓને લૅમ્પના વિવિધ ભાગોના જોડાણ (અસેમ્બ્લી), તેમની જાળવણી તથા સમારકામ માટેની તાલીમ આપવામાં આવી હતી, અને તે માટે જરૂરી સાધનોનો ઉપયોગ કરતા પણ શીખવવામાં આવ્યું હતું. સોલાર લૅમ્પ્સની બનાવટ ઉપરાંત તેનું પેકેજીંગ તથા વેચાણ પણ આ મહિલાઓ જ કરતી હતી. પોતાની મહેનતથી અને બીજી અન્ય મહિલાઓના સહયોગથી તેમણે ૬ મહિનામાં ૪૦ હજાર સોલાર લૅમ્પ વેચીને અંદાજે ૩૨ લાખ રૂપિયાની બચત કરી હતી. આ પ્રોજેક્ટ દ્વારા આર્થિક પરિસ્થિતિમાં ખુબજ સુધાર આવતા ત્યાની સ્થાનિક મહિલાઓ પોતાના બાળકોને શિક્ષણ આપી તેમનું ભવિષ્ય ઘડવા માટે સક્ષમ બની હતી.

સોલાર લૅમ્પના બનાવટ તથા વેચાણ માટેની તાલીમ પામેલી આ સ્ત્રીઓ હવે ઉદ્યોગ સાહસિક મહિલાઓ તરીકે ઉભરી રહી છે. આ મહિલાઓ નાના પાયે એક સોલાર પાવર પ્લાન્ટ અને સોલાર રિપેરિંગ સેન્ટરની શરૂઆત કરવા જઈ રહી છે. આઈઆઈટી બોમ્બેની મદદથી અને તેની દેખરેખ હેઠળ ટૂંક સમયમાં એક સોલાર ફોટોવોલ્ટેઈક મોડ્યુલ મેન્યુફેક્ચરીંગ પ્લાન્ટનું કામકાજ પૂર્ણ થશે, જે આ મહિલાઓની માલિકીનું હશે અને તેમના જ દ્વારા સંચાલિત હશે. આ પ્લાન્ટ માટે મહિલાઓ દ્વારા ૨૪ લાખ રૂપિયાનું ભંડોળ ભેગું કરવામાં આવ્યું હતું અને વધારાનું ભંડોળ આઈડિયા સેલ્યુલર દ્વારા પૂરું પાડવામાં આવ્યું હતું. અગાઉ સોલાર લૅમ્પ્સના વેચાણ વખતે આ પ્લાન્ટને ધ્યાનમાં રાખીને જ આ મહિલાઓએ બચત કરી રાખી હતી. ડુંગરપુરમાં સ્થાનિક માલિકીના આ પ્રથમ સોલાર મોડ્યુલ મેન્યુફેક્ચરીંગ પ્લાન્ટમાં મહિલાઓ જ્યાં સુધી ટેકનીકલ અને ધંધાકીય સંચાલન માટે પૂરી રીતે સક્ષમ ન બને ત્યાં સુધી “આઈઆઈટી બોમ્બે” દ્વારા પુરેપુરો સહયોગ આપવામાં આવશે.

આ મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ દ્વારા રાજસ્થાનના સૌથી પછાત તથા આદિવાસી વિસ્તારોમાં રહેતી અશિક્ષિત અને અલ્પશિક્ષિત મહિલાઓ આજે પોતાની આજીવિકા મેળવવાની સાથે સાથે ઉદ્યોગ સાહસિક પણ બની રહી છે, જે દેશ માટે એક ઉત્તમ નમૂનારૂપ છે.

ઓડીશાના કટકના રહેવાસી દેવેરાપલ્લી પ્રકાશ રાવ એક ચાની દુકાન ચલાવે છે. અને સાથે સાથે છેલ્લા ૧૮ વર્ષથી ઝુંપડપટ્ટીના બાળકોને શિક્ષણ આપવાનું કાર્ય કરી રહ્યા છે. પ્રકાશ રાવ પોતાની ચાની દુકાનમાંથી થનારી કમાણીના ૫૦% ગરીબ બાળકોને શિક્ષણ આપવા માટે ખર્ચ કરે છે. બાળકોને શિક્ષાની સાથે ભરપેટ ખોરાક પણ તે પૂરો પાડે છે.

પ્રકાશ રાવ કહે છે કે, “મારા પિતાએ બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં એક સૈનિક તરીકેની ફરજ બજાવી હતી, અને જ્યારે તેઓ નિવૃત્ત થઈને કટક આવ્યા ત્યારે જીવન નિર્વાહ માટે કોઈ સાધન ન હતું. હું અભ્યાસ કરવા માંગતો હતો પરંતુ આર્થિક પરીસ્થિત સારી ન હોવાથી આજીવિકા માટે મારા પિતા એ મને ચાની દુકાન ખોલી આપી હતી.”

આવી મુશ્કેલીની પરિસ્થિતિમાં પણ પ્રકાશ રાવનો અભ્યાસ પ્રત્યેનો લગાવ બિલકુલ ઓછો થયો ન હતો. જયારે તેઓ તેમની દુકાનની આજુબાજુની ઝુંપડપટ્ટીના બાળકોનું ભણતર આર્થિક કારણોસર અથવા તેમના માતાપિતાની બેદરકારીના કારણે બરબાદ થતા જોતા તો તેમનું હૃદય ધ્રુજી ઉઠતું અને તેમને તેમનું બાળપણ યાદ આવી જતું. ગરીબ બાળકો પ્રત્યેની આવી સહાનુભુતિને કારણે ઈ.સ. ૨૦૦૦માં તેમણે પોતાના બે રૂમ વાળા મકાનમાંથી એક રૂમમાં ૧૦ થી ૧૫ બાળકોને ભેગા કરી પ્રાથમિક શિક્ષણ આપવાની શરૂઆત કરી. ધીરે ધીરે બાળકોની સંખ્યામાં વધારો થતો ગયો અને તેમના કામથી ખુશ થઈને “આશા ઓ આશ્વાસન” નામની સંસ્થાએ તેમની મદદ કરવા પોતાની તૈયારી દર્શાવી. આ સંસ્થાએ પોતાના ખર્ચે બે રૂમનું બાંધકામ કરી આપ્યું. આ સંસ્થાના નામ પરથી આ શાળાનું નામ પણ “આશા આશ્વાસન” રાખવામાં આવ્યું. આજે આ શાળામાં ૪ થી ૯ વર્ષ સુધીના ૭૦ બાળકો અભ્યાસ કરે છે અને બાળકોના પ્રાથમિક શિક્ષણની સાથે સાથે પ્રકાશ રાવ તેમના ખોરાક અને સ્વાસ્થ્યનું પણ પુરતું ધ્યાન રાખે છે.

પ્રકાશ રાવ કહે છે કે, “બાળકોનું સ્વસ્થ હોવું ખુબ જરૂરી છે, કારણકે જો તેઓ સ્વસ્થ હશે તો જ પોતાના અભ્યાસ અને બાકીના કાર્યોમાં ધ્યાન આપી શકશે. એટલા માટે મારું પુરતું ધ્યાન રહે છે કે બાળકોને પોષણયુક્ત ભોજન મળી રહે.” તેઓ બાળકોના સ્વાસ્થ્યની નિયમિત તપાસ માટે સરકારી હોસ્પિટલમાં પણ લઈ જાય છે. આ શાળામાં અત્યારે પાંચ શિક્ષકો અને એક રસોઈયો કામ કરે છે જેમાં બાળકોને ત્રીજા ધોરણ સુધી અભ્યાસ કરાવવામાં આવે છે, અને ત્યાર બાદ ચોથા ધોરણથી તેમને સરકારી શાળામાં દાખલ કરાવવામાં આવે છે.

ઈ.સ.૧૯૭૬માં પ્રકાશ રાવને લકવાની તકલીફ થઈ હતી. જેના કારણે તેમને સરકારી હોસ્પિટલમાં ઓપરેશન માટે લઈ જવામાં આવ્યા હતા. ઓપરેશન માટે લોહીની જરૂર પડતા એક સેવાભાવી વ્યક્તિએ તેમને જાણતા ન હોવા છતાં લોહી આપીને તેમની મદદ કરી હતી. ત્યારબાદ પ્રકાશ રાવે પણ દર વર્ષે રક્તદાન કરવાની શરૂઆત કરી હતી. આજની તારીખ સુધીમાં પ્રકાશ રાવે ૨૧૪ વાર લોહી અને ૧૭ વાર પ્લેટલેટ્સનું દાન કરી ચુક્યા છે. આ સિવાય તેઓ પોતાના સંપૂર્ણ શરીરને પણ કટકની શ્રીરામ ચન્દ્ર મેડીકલ કોલેજ અને હોસ્પિટલમાં દાન કરી ચુક્યા છે.