ભારત જેવા વિકાસશીલ દેશમાં પણ શિક્ષણ અત્યંત મોંઘુ છે. જ્યાં વધતા શહેરીકરણ વચ્ચે બાળકો શિક્ષણથી દૂર થઇ રહ્યા છે, ત્યાં સમાજના કેટલાક લોકો આવા ગરીબ અને આર્થિક સ્થિતિના કારણે બાળકોને અભ્યાસથી દૂર થતા રોકી રહ્યા છે. ગરીબ વર્ગના અને આર્થિક રીતે અસ્વસ્થ વિદ્યાર્થીઓને શાહીબાગની મહિલાઓ મફતમાં ટ્યૂશન આપે છે. આ મહિલાઓના સંગઠન દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલ “સ્કૂલ” આજે સંધ્યા શાળા ફાઉન્ડેશન તરીકે ઓળખાય છે. જ્યાં ૨૦૦ ગરીબ બાળકો દરરોજ સાંજે શિક્ષણ મેળવી રહ્યા છે.
થોડા સમય પહેલા આવેલ રીપોર્ટ પ્રમાણે સલ્ફર ડાયોક્સાઇડ અને નાઇટ્રોજન ઓક્સાઇડ, તેમજ કાર્બન ઉત્સર્જન સહિતના લગભગ તમામ પ્રકારના વાયુ પ્રદૂષણમાં ચીન વિશ્વમાં ટોચ પર છે. પરંતુ એક નવા અધ્યયન મુજબ, એવું લાગે છે કે ચીનમાં હવે પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ ઘટી રહ્યું છે.
Continue reading “ચીનમાં વાયુ પ્રદૂષણમાં ઘટાડો નોંધવામાં આવ્યો”
ગુજરાતી ભાષાની એક કહેવત છે કે, “અડગ મનના મુસાફરને હિમાલય પણ નથી નડતો.” આ કહેવતને કેરળના મલ્લપુરમમાં રહેતી દેવિકાએ સાચા અર્થમાં પુરવાર કરી છે. માણસ પોતાની શારીરિક કે આર્થિક પરિસ્થિિને કારણે નહિ પરંતુ દૃઢ ઈચ્છા શકિતથી સફળતા હાંસલ કરે છે. દેવિકાએ તે વાતને સાબિત કરી છે. દેવિકાને જન્મથી જ બે હાથ ન હતા પરંતુ તેનું મન મજબૂત અને મક્કમ હતું. બાળપણથી જ તેણે પોતાની કમજોરીને પોતાની તાકાત બનાવી અને મુસીબતોનો સામનો કર્યો.
દેવિકાને તેમની માતા સુજીથાએ અપંગ ના સમજીને હિંમત આપી. દેવિકાના બાળપણમાં જ તેની માતાએ પગની આંગળીઓની વચ્ચે પેન્સિલ બાંધીને લખવાની તાલીમ આપવાની શરૂઆત કરી. શરૂઆતમાં દેવિકાએ શબ્દો અને ત્યારબાદ નંબર્સ અને બાળપણથી તેની જિજ્ઞાસા અને અથાક પરિશ્રમથી દેવિકાએ વર્ષ ૨૦૧૯માં યોજાયેલ ૧૦માં ધોરણની પરીક્ષામાં ૯૮.૧૧% મેળવ્યા છે. દેવિકાએ બાળપણથી જ વગર કોઈ મદદે તમામ પરીક્ષાઓ પાસ કરી છે. દેવિકા હાલ મલયાલમ, અંગ્રેજી અને હિન્દી ભાષા પોતાના પગ વડે લખી શકે છે. દેવિકા ૧૦માં ધોરણની પરીક્ષા આપ્યા બાદ હાલ ૧૧માં ધોરણમાં ‘હ્યુમાનિટી’ વિષયનો અભ્યાસ કરી રહી છે.
દેવિકાના પિતા સજીવ થેનીપલ્લમ પોલીસ સ્ટેશનમાં અધિકારી છે. દેવિકાના માતા પિતાએ બાળપણથી જ દેવિકાને સામાન્ય બાળકની જેમ જ ઉછેરીને તેનામાં અખૂટ હિંમત ભરી છે. દેવિકાને અભ્યાસ ઉપરાંત સિંગિંગમાં પણ રસ રહેલો છે. વર્ષ ૨૦૧૯માં દેવિકાને જૂનિયર રેડ ક્રોસમાં સર્વશ્રેષ્ઠ કેડેટનો પુરસ્કાર મળ્યો હતો. કેરળના પોલીસના વડા લોકનાથ બહેરાએ દેવિકાનું સન્માન કર્યું હતું. દેવિકાની વધતી જતી પ્રતિષ્ઠાથી તેના માતા-પિતા ગૌરવ અનુભવે છે.
પોતાની જાત મહેનતથી સામે આવનારી મુસીબતોનો સામનો કર્યો અને સમાજમાં એક મિસાલ પેશ કરી કે મહેનત કરનાર વ્યક્તિ વિકટ પરિસ્થતિનો સામનો આસાનીથી કરી શકે છે.
એક રિપોર્ટ પ્રમાણે આજે લગભગ દસ લાખ રોહિંગ્યા પ્રવાસી મ્યાનમારથી પોતાનો જીવ બચાવી પોતાના ઘરબાર છોડીને એક લાચારી ભરેલું જીવન બાંગ્લાદેશમાં વિતાવી રહ્યા છે. યૂએને મ્યાનમારમાં થયેલી આ ઘટનાને સ્થાનિક નરસંહાર ગણાવ્યો હતો. દુનિયાએ આ લાખો લોકોથી જાણે પોતાનું મોઢું ફેરવી લીધું છે પરંતુ કેટલાક માનવસેવાને અગત્યતા આપતા લોકો રોહીંગ્યા શરણાર્થીઓની મદદ માટે આગળ આવી રહ્યા છે. કોઈ આર્થિક તો કોઈ શૈક્ષણિક રીતે તો કોઈ બાળકોને બહેતર જીવન જીવવાની તાલીમ આપી રહ્યા છે.
ભારતમાં શૈક્ષણિક સંસ્થાનો માટે મૂળભૂત સુવિધઓ પૂરી પાડવામાં અને ખાસ કરીને સરકારી શાળાઓની હાલત દયનીય જોવા મળે છે. પ્રશાસન અને આમ લોકોની જાગૃકતાના અભાવે શાળાઓ મૂળભૂત સુવિધાઓ જેવી કે સાફ પાણી, શૌચાલય, કલાસરૂમ વગેરેની અછત જોવા મળે છે. પરંતુ પંજાબના માનસા જિલ્લાના મુસા ગામની સરકારી પ્રાથમિક શાળાની હાલત શિક્ષક અને ગામના લોકોએ સાથે મળીને બદલી છે.
એમેઝોનના જંગલોમાં દુનિયાભરની સરકારો હજારો એકરમાં લાગેલી આગને બુઝાવવાના પ્રયાસો કરી રહી છે. એમેઝોન જંગલ આખી પૃથ્વીને ૨૦ ટકા ઓક્સિજન પૂરો પાડે છે. દુનિયાના દરેક લોકો તેને બચાવવા માટે પ્રાર્થના કરી રહ્યા છે, તેવામાં બીજી બાજુ આપણા દેશમાં એવા વ્યક્તિ પણ છે જેણે જંગલ બનાવવા માટે પોતાની આખી જિંદગી સમર્પિત કરી દીધી.
મણિપુરના પર્યાવરણપ્રેમી વ્યક્તિએ વૃક્ષો માટે પોતાની નોકરીને છોડી દીધી અને જંગલ બનાવમાં લાગી ગયા. મોઇરંગથમ લોહિયાએ છેલ્લા ૧૭ વર્ષમાં એકલા હાથે ૩૦૦ એકરનું જંગલ ઊભું કર્યું છે. તેમણે મણિપુરના લંગોલ હિલ રેન્જમાં વૃક્ષો વાવ્યા છે. મોઇરંગથમ આજે પણ જંગલમાં જ રહે છે.
મોઇરંગથમ એનડીટીવી સાથે પોતાની ચર્ચા માં જણાવ્યું હતું કે, “નાનપણથી મને જંગલ અને મોટાં ઝાડ ઘણા ગમે છે. જ્યારે હું મારી કોલેજ પૂરી કરીને મારા ગામ પરત ફર્યો ત્યારે મેં જોયું કે, જંગલનો નાશ થઇ રહ્યો છે અને માત્ર નાના વૃક્ષ જ વધ્યા છે. આ બધું જોઈને હું ઘણો ઉદાસ થઈ ગયો હતો. આ જ પળે મેં પર્યાવરણ માટે કંઈક કરવા માટેનો રસ્તો તલાશ કરવાની શરૂઆત કરી.”
એનડીટીવી ના રિપોર્ટ પ્રમાણે મોઇરંગથમ લોહિયાએ સર્જન કરેલું જંગલ ‘પુનશીલોક’ તરીકે ઓળખાય છે. આ જંગલમાં ૨૫૦ પ્રજાતિના વૃક્ષો છે અને બામ્બુની ૨૫ પ્રજાતિ છે. માત્ર વૃક્ષો જ નહીં પણ આ જંગલ ઘણા બધાપ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ માટે પણ આશરો બન્યું છે. અહીં જંગલ પક્ષીઓ, સાપ અને વાઈલ્ડ એનિમલનું ઘર છે.
મોઇરંગથમના આ કામની અનેક લોકોએ નોંધ લીધી છે. કન્ઝર્વેટર ઓફ ફોરેસ્ટના પ્રિન્સિપાલ ઓફ ચીફ કેરેઈહૌવી અંગામીએ મીડિયાને જણાવ્યું હતું કે, “મોઇરંગથમ લોહિયાના જંગલ બનાવવાના પ્રયત્ન વખાણ કરવા લાયક છે. પર્યાવરણ પ્રત્યેનો તેનો પ્રેમ અનેક લોકોને પ્રેરણા આપે છે.” મોઇરંગથમ લોહિયા સ્વયંસેવક અને મિત્રોનું એક નાનું ગ્રુપ બનાવ્યું છે. ભવિષ્યમાં આ ગ્રુપ જંગલને હજુ વધારે ફેલાવવા માગે છે.
જંગલ માટે વૃક્ષો લગાવવા અને તેની જાળવણી કરવી ખૂબ મુશ્કેલી ભરેલું કામ છે. આર્થિક, રાજકીય અને સામાજિક પરિસ્થિતિ નો સામનો કરવો પડે છે. લોકો ને વૃક્ષો લગાવવા અને તેને કાપતા રોકવા માટે ના પ્રયત્નો અંતે સફળ થયા. અને આજે આ જંગલ તૈયાર થય ગયુ છે.
ઈમેજ સોર્સ:- indiatimes.com
એક રિપોર્ટ પ્રમાણે દર વર્ષે સમુદ્રોમાં આશરે ૮ મિલિયન મેટ્રિક ટન કચરો પેદા થાય છે. આ કચરો દુનિયાભરના મહાસાગરોની 700 દરિયાઈ પ્રજાતિઓને અસર કરે છે. આ કચરાની અસર સૌથી વધારે સમુદ્રી કાચબાને થાય છે. સમુદ્રી જીવ માટે આ કચરો મોત નું જંજાળ બને છે.
ઓરિસ્સાના રહેવાસી 22 વર્ષીય રંજન બિસ્વાલ અને 20 વર્ષીય દિલીપ કુમાર સમુદ્રજીવોને બચાવવા માટે અનોખું અભિયાન શરુ કર્યું છે. બંને સાથે મળીને કાચબા જે સમયે ઈંડાં મૂકવા માટે કિનારે આવે છે. આ દરમિયાન કાચબાઓ પ્લાસ્ટિકના સંપર્કમાં ન આવે તેનું ધ્યાન રાખે છે.
સૌમ્યએ ધ હિન્દુ બિઝનેસ લાઈન સાથે પોતાની ચર્ચા દરમિયાન જણાવ્યું કે, “આ કામ અમારા માટે નોકરી કરતાં પણ વધારે એક જુનૂનની જેમ છે. અમે આ કામ 10 વર્ષની ઉંમરથી કરીએ છીએ. આ કામ બદલ અમે કોઈની પાસેથી કોઈ ઈચ્છા રાખતા નથી.”
કાચબાની ઈંડાં મૂકવાની સીઝનમાં સૌમ્ય અને તેના મિત્ર રોજ રાત્રે સમુદ્ર કિનારે પેટ્રોલિંગ કરે છે. કાચબાનો ઈંડાં મૂકવાનો સમય ફેબ્રુઆરીના અંતથી માર્ચ સુધીનો હોય છે. તેઓ માત્ર પ્લાસ્ટિકથી જ નહીં પણ કોઈ અન્ય શિકારીથી પણ ઈંડાંને બચાવે છે.
કાચબાને બચાવવા માટે આ બંને મિત્રોએ તટ વિસ્તારમાં રેલી પણ કાઢી હતી. સાઇકલ પર સવાર બંને મિત્રોએ કાચબાના પોશાક પહેર્યા હતા. હાલ આ બંને મિત્રો ઓરિસ્સાના અન્ય વિસ્તારોમાં પણ કાચબાના સંરક્ષણની જાગૃકતા વધારવાનું કામ કરી રહ્યા છે. તેઓ નિયમિત રીતે સમુદ્રકિનારે ભેગો થતો પ્લાસ્ટિકનો કચરો સાફ કરે છે. ભવિષ્યમાં પણ સૌમ્ય અને દિલીપ કાચબાની ઢાલ બની તેનું રક્ષણ કરવા તૈયાર છે.
કતરમાં પબ્લિક વર્કસ ઓથોરિટી (અશ્ગલ) એ રાજધાની દોહામાં પાયલોટ “કૂલ પેવમેન્ટ” પ્રોજેક્ટ અમલમાં મૂક્યો છે, જેમાં રસ્તાઓનું તાપમાન ઘટાડવા માટે ક્રાયોજેનિક સામગ્રીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. પરંપરાગત અલકટારા અને રેતી મિશ્રિત મસાલાથી વિપરીત, જે સૂર્યપ્રકાશના ૯૫ ટકા સુધી શોષણ કરીને તાપમાનમાં વધારો કરવા માટે ફાળો ઘટાડે છે, “કૂલ પેવમેન્ટ” જે યુવી કિરણોને પ્રતિબિંબિત કરે છે અને સૌર કિરણોત્સર્ગને અમુક અંશે શોષી લે છે, ત્યાંરે એકંદર તાપમાન ઘટાડવામાં ફાળો આપે છે.
કતાર કોમ્પ્યુટીંગ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ (ક્યૂસીઆરઆઈ) માં કાર્યરત ૩૦ વર્ષીય ડેટા સાયન્ટિસ્ટ અલમિરે અલજઝીરા સાથે પોતાની ચર્ચામાં જણાવ્યું હતું કે, “મને લાગે છે કે આ સારી વાત છે કે રણમાં જીવવાના પડકારોનો સામનો કરવા માટે સરકાર તકનીકી નવીનતાઓનો ઉપયોગ કરવા માટે વિશેષ વિચાર ઉપર ભાર મૂકી રહી છે.”
કતારની રાજધાનીના બંને પ્રખ્યાત પર્યટન સ્થળો કટરા કલ્ચરલ વિલેજની સામે, સોક વકીફ નજીક ૨૦૦ મીટરના માર્ગ પર અને ફૂટપાથ અને સાયકલ રૂટ પર આ સામગ્રીનું પરીક્ષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ સામગ્રીની અસરકારકતાની ચકાસણી શરૂ કરવા અને આ પ્રયોગની સફળતા અને દેશભરના રસ્તા નેટવર્ક પર તેની સંભવિત ઉપયોગ માટે અને એપ્લિકેશનને માપવા માટે, માર્ગ ટ્રાફિક માટે ખુલ્લો મૂકવામાં આવ્યો છે.
આ પ્રોજેક્ટ ૧૮ મહિના સુધી ચાલશે અને આ પાયલોટ પ્રોજેક્ટના પરિણામોના આધારે, તે તેની વિશાળ ઉપયોગિતા નક્કી કરશે. હવામાન પરિવર્તનથી પ્રભાવિત શહેરને ઠંડુ કરવાના પ્રયત્નોમાં લોસ એન્જલસમાં ૧૫ અધિકારીઓના ક્ષેત્રમાં, સ્થાનિક અધિકારીઓ અને બ્યુરો સ્ટ્રીટ સર્વિસીસ દ્વારા સમાન પ્રયોગ લાગુ કરવામાં આવ્યા છે.
મેક્સિકો શહેર ડ્રગ્સ અને ગેંગવોરના કારણે બદનામ છે. એક રિપોર્ટ અનુસાર અહીંના નવયુવાનો નશીલા પદાર્થનું સેવન મોટા પ્રમાણમાં કરે છે. આ જોઇને મેક્સિકોના જાણીતા ફૂટબોલર અને બોક્સિંગના શોખીન મિગુએલ એન્જલ રામિરેજે મેક્સિકોના એકેટેપેક શહેરમાં એક બ્રિજ નીચે જીમ અને બોક્સિંગની ટ્રેનિંગ આપવાની શરૂઆત કરી છે. બોક્સિંગ અને જીમ તરફ યુવાનોને આકર્ષીને મિગુએલ શહેરના યુવાનોને ડ્રગ્સના નશા અને ગુનાખોરીથી મુક્ત કરવા માટે પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છે.
મિગુએલ મેક્સિકોમાં જુદા જુદા સ્થળે આશરે ૧૨ વર્ષ સુધી પુનર્વસન કેન્દ્રોમાં ૫ હજારથી વધુ લોકોને બોક્સિંગની તાલીમ આપી છે. આ દરમિયાન તેમણે જોયું કે ભટકી ગયેલા યુવાનોનો બહુ મોટો વર્ગ પુનર્વસન કેન્દ્રોની પહોંચથી ઘણો દૂર છે. તેમની જીવનશૈલીને વધુ સારી બનાવવા માટે તેમણે એવી જગ્યા પસંદ કરી કે જે ગુનાખોરી માટે પ્રખ્યાત છે.
મિગુએલે એકેટેપેક શહેરમાં આવેલા સિટી બ્રિજની નીચે બોક્સિંગની ટ્રેનિંગ આપવાનો નિર્ણય કર્યો અને બ્રિજ નીચે જ તેમણે નાની બોક્સિંગ રિંગ તૈયાર કરી દીધી. આ બ્રિજની નીચે અગાઉ કચરાનું સામ્રાજ્ય હતું અને યુવાનોએ તેને નશો કરવાનો અડ્ડો બનાવ્યો હતો. મિગુએલના કારણે આજે આ બ્રિજની નીચે બોક્સિંગની પ્રેક્ટિસ કરતા યુવાનો નજરે પડે છે.
મિગુએલ સાથે તેમની પુત્રી ફર્નાન્ડા પણ યુવાનોને બોક્સિંગની તાલીમ આપે છે, જેથી તેઓ નશાખોરી અને ચોરી, લૂંટફાટ જેવા ગુનાથી દૂર રહીને તેમનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ બનાવી શકે. મિગુએલે જિમ અને બોક્સિંગની ટ્રેનિંગ પર થતો ખર્ચ પોતે જ ઉઠાવે છે. તેમની પુત્રી ફર્નાન્ડા પ્રોફેશનલ બોક્સર છે. તેમનો એક પુત્ર ડ્રગ્સની આદતને કારણે જ ફૂટબોલર બની શક્યો ન હતો. તેથી મિગુએલને ભટકી ગયેલા યુવાનોનું જીવન સુધારવા માટેનો વિચાર આવ્યો હતો.
ઇમેજ સોર્સ :-https://www.theguardian.com/
