દુનિયાભરમાં વધી રહેલા માનવ નિર્મિત “વિકાસ” ને કારણે વૃક્ષોની કાપણી આજે સામાન્ય બની ગઈ છે. આ બધાની વચ્ચે પ્રચારમાંના વિશ્વાસ કરીને જાત મહેનતથી જોધપુરના રહેવાસી છેલ્લા 50 વર્ષથી વૃક્ષારોપણ કરે છે. 75 વર્ષીય રાણારામ બિશ્નોઈને જોધપુરના લોકો ‘ટ્રી મેન’ તરીકે ઓળખે છે.
Continue reading “50 વર્ષમાં રાણારામ 27 હજારથી પણ વધારે વૃક્ષ અત્યાર સુધીમાં વાવી ચુક્યા છે”
જયારે નવેમ્બર ૨૦૧૮માં તામીલનાડુમાં ગાજા ચક્રવાત આવ્યું ત્યારે વિઝુથામાવાડી ગામનાં લોકોને માહિતી નહોતી કે આવી વિકટ પરિસ્થિતિમાં શું કરવું જોઈએ અને જો વાવાઝોડું તીવ્ર સ્વરૂપ ધારણ કરે તો ક્યાં આશ્રય લેવો, કઈ વસ્તુઓથી દૂર રહેવું વગેરે. આ સમસ્યાને ધ્યાનમાં રાખીને રણજીતા કે જેઓ વ્યવસાએ રેડીઓ જોકી છે તેમણે સરકારની આપત્તિ વ્યવસ્થાપન બુકલેટનો અભ્યાસ કરીને તેમાંથી આ પ્રશ્નોના જવાબ એકઠા કરી લીધાં અને ગામનાં લોકો સુધી આ માહિતી પહોંચાડવા માટે NGOની મદદ લઇ કમ્યુનીટી રેડીઓ સ્ટેશનની શરૂઆત કરી દીધી જે ૯૦.૮ મેગાહર્ટઝ (MHz) ની આવૃત્તિથી પ્રસારિત કરવામાં આવે છે અને ૨૦ કિમીના ક્ષેત્રમાં આવતા નજીકના ૮ ગામડાઓને આવરી લે છે.
Continue reading “કમ્યુનિટી રેડિઓ દ્વારા લોકોને માહિતગાર કરવાં માટે તામીલનાડુના યુવાનોની પહેલ”
ભારતમાં ડ્રગની ગુણવત્તા માટેનાં તથા અન્ય ટેસ્ટ અત્યાર સુધી મોટા ભાગનાં દેશોની જેમ ઉંદર, દેડકાં કે કૂતરાં જેવાં પ્રાણીઓ પર કરવામાં આવે છે. જે ઘણાં ડ્રગ્સ માટે કારગર પુરવાર થતાં નથી. પરંતુ, હવે ઓર્ગન-ઓન-ચીપ (organs-on-a-chip) જેવી ઉભરતી ટેકનોલોજીની મદદથી બીજા રસ્તાઓ શક્ય બન્યાં છે, જેમાં પ્રાણીઓ પર પરીક્ષણ કરવાની જરૂર નહીં પડે.
Continue reading “ડ્રગની ગુણવત્તા ચકાસવા માટે પ્રાણીઓ પર કરવામાં આવતા પરીક્ષણની જગ્યાએ બીજા રસ્તાઓ અપનાવી રહ્યું છે ભારત”
ગ્રીનહાઉસ ગેસ ઉત્સર્જનમાં ભારત અમેરિકા અને ચીન પછી વિશ્વમાં ત્રીજા નંબરે છે. જે આપણાં દેશને કલાઇમેટ ચેન્જથી વધારે અસર પામનાર દેશોમાં મૂકે છે. આ માટે કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટ જવાબદાર છે. જેને ઓછી કરવાનાં હેતુસર દેશભરમાં છેલ્લાં કેટલાક સમયથી જૂની સ્ટ્રીટલાઇટોને એલઇડીથી બદલવામાં આવી રહી છે.
૫મી ઑગસ્ટે કાશ્મીર રાજ્યનો વિશેષ દરજ્જો દૂર કર્યા બાદ લાગુ થયેલા શટડાઉનને પગલે ત્યાંની મોટાભાગની સ્કૂલો બંધ છે. જ્યારે કેટલીક સ્કૂલોમાં વિદ્યાર્થીઓની પાંખી હાજરી જોવા મળી છે. ૧૦માં ધોરણ સુધીના ક્લાસ શરૂ કરવાની સરકારની જાહેરાત છતાં આવી સ્થિતિ યથાવત્ છે. પરિણામે આમ નાગરિકોમાં પોતાના બાળકોના ભવિષ્યની ચિંતા દેખાઈ રહી છે. બાળકો અભ્યાસથી દૂર ન રહે હેતુથી શ્રીનગર પાસેના બડગામ જિલ્લામાં શિક્ષકોના એક જૂથ દ્વારા વિદ્યાર્થીઓને ખાસ ક્લાસિસ ચલાવી ભણાવવામાં આવી રહ્યા છે.
કચ્છનાં મુદ્રા નજીકના વિસ્તારનું ઔદ્યોગીકરણ થતાં કોલસા આધારિત ઘણાં પ્લાન્ટ આ વિસ્તારમાં કાર્યરત થયા છે. જેમાં ટાટા મુદ્રા પાવર પ્લાન્ટના લીધે માછીમાર સમુદાયના લોકોનાં જીવન અને તેમના રોઝગારને મોટો ફટકો પહોંચ્યો છે. આ પ્લાન્ટને ચલાવવા માટે રોજ ૨૦૦૦ કરોડ લીટર દરિયાનું પાણી ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે, જેથી માછલીઓની સંખ્યામાં પણ નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. તથા આ દરમિયાન ભૂગર્ભજળ દરિયાઈ ખારા પાણી સાથે ભળી જતા પીવાનાં અને સિંચાઈના ઉપયોગમાં લેવાતાં પાણીની અછત સર્જાઈ છે અને ખેત ઉત્પાદનમાં પણ ઘટાડો થયો છે. તથા હવાનું પ્રદૂષણ પણ વધી ગયું છે અને કેમિકલ યુક્ત પાણીના લીધે માછલીઓની સંખ્યા ઘટવાની સાથે સાથે તેમની કિંમતમાં પણ ઘટાડો થયો હતો.
ભારત જેવા વિકાસશીલ દેશમાં પણ શિક્ષણ અત્યંત મોંઘુ છે. જ્યાં વધતા શહેરીકરણ વચ્ચે બાળકો શિક્ષણથી દૂર થઇ રહ્યા છે, ત્યાં સમાજના કેટલાક લોકો આવા ગરીબ અને આર્થિક સ્થિતિના કારણે બાળકોને અભ્યાસથી દૂર થતા રોકી રહ્યા છે. ગરીબ વર્ગના અને આર્થિક રીતે અસ્વસ્થ વિદ્યાર્થીઓને શાહીબાગની મહિલાઓ મફતમાં ટ્યૂશન આપે છે. આ મહિલાઓના સંગઠન દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલ “સ્કૂલ” આજે સંધ્યા શાળા ફાઉન્ડેશન તરીકે ઓળખાય છે. જ્યાં ૨૦૦ ગરીબ બાળકો દરરોજ સાંજે શિક્ષણ મેળવી રહ્યા છે.
થોડા સમય પહેલા આવેલ રીપોર્ટ પ્રમાણે સલ્ફર ડાયોક્સાઇડ અને નાઇટ્રોજન ઓક્સાઇડ, તેમજ કાર્બન ઉત્સર્જન સહિતના લગભગ તમામ પ્રકારના વાયુ પ્રદૂષણમાં ચીન વિશ્વમાં ટોચ પર છે. પરંતુ એક નવા અધ્યયન મુજબ, એવું લાગે છે કે ચીનમાં હવે પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ ઘટી રહ્યું છે.
Continue reading “ચીનમાં વાયુ પ્રદૂષણમાં ઘટાડો નોંધવામાં આવ્યો”
ગુજરાતી ભાષાની એક કહેવત છે કે, “અડગ મનના મુસાફરને હિમાલય પણ નથી નડતો.” આ કહેવતને કેરળના મલ્લપુરમમાં રહેતી દેવિકાએ સાચા અર્થમાં પુરવાર કરી છે. માણસ પોતાની શારીરિક કે આર્થિક પરિસ્થિિને કારણે નહિ પરંતુ દૃઢ ઈચ્છા શકિતથી સફળતા હાંસલ કરે છે. દેવિકાએ તે વાતને સાબિત કરી છે. દેવિકાને જન્મથી જ બે હાથ ન હતા પરંતુ તેનું મન મજબૂત અને મક્કમ હતું. બાળપણથી જ તેણે પોતાની કમજોરીને પોતાની તાકાત બનાવી અને મુસીબતોનો સામનો કર્યો.
દેવિકાને તેમની માતા સુજીથાએ અપંગ ના સમજીને હિંમત આપી. દેવિકાના બાળપણમાં જ તેની માતાએ પગની આંગળીઓની વચ્ચે પેન્સિલ બાંધીને લખવાની તાલીમ આપવાની શરૂઆત કરી. શરૂઆતમાં દેવિકાએ શબ્દો અને ત્યારબાદ નંબર્સ અને બાળપણથી તેની જિજ્ઞાસા અને અથાક પરિશ્રમથી દેવિકાએ વર્ષ ૨૦૧૯માં યોજાયેલ ૧૦માં ધોરણની પરીક્ષામાં ૯૮.૧૧% મેળવ્યા છે. દેવિકાએ બાળપણથી જ વગર કોઈ મદદે તમામ પરીક્ષાઓ પાસ કરી છે. દેવિકા હાલ મલયાલમ, અંગ્રેજી અને હિન્દી ભાષા પોતાના પગ વડે લખી શકે છે. દેવિકા ૧૦માં ધોરણની પરીક્ષા આપ્યા બાદ હાલ ૧૧માં ધોરણમાં ‘હ્યુમાનિટી’ વિષયનો અભ્યાસ કરી રહી છે.
દેવિકાના પિતા સજીવ થેનીપલ્લમ પોલીસ સ્ટેશનમાં અધિકારી છે. દેવિકાના માતા પિતાએ બાળપણથી જ દેવિકાને સામાન્ય બાળકની જેમ જ ઉછેરીને તેનામાં અખૂટ હિંમત ભરી છે. દેવિકાને અભ્યાસ ઉપરાંત સિંગિંગમાં પણ રસ રહેલો છે. વર્ષ ૨૦૧૯માં દેવિકાને જૂનિયર રેડ ક્રોસમાં સર્વશ્રેષ્ઠ કેડેટનો પુરસ્કાર મળ્યો હતો. કેરળના પોલીસના વડા લોકનાથ બહેરાએ દેવિકાનું સન્માન કર્યું હતું. દેવિકાની વધતી જતી પ્રતિષ્ઠાથી તેના માતા-પિતા ગૌરવ અનુભવે છે.
પોતાની જાત મહેનતથી સામે આવનારી મુસીબતોનો સામનો કર્યો અને સમાજમાં એક મિસાલ પેશ કરી કે મહેનત કરનાર વ્યક્તિ વિકટ પરિસ્થતિનો સામનો આસાનીથી કરી શકે છે.
એક રિપોર્ટ પ્રમાણે આજે લગભગ દસ લાખ રોહિંગ્યા પ્રવાસી મ્યાનમારથી પોતાનો જીવ બચાવી પોતાના ઘરબાર છોડીને એક લાચારી ભરેલું જીવન બાંગ્લાદેશમાં વિતાવી રહ્યા છે. યૂએને મ્યાનમારમાં થયેલી આ ઘટનાને સ્થાનિક નરસંહાર ગણાવ્યો હતો. દુનિયાએ આ લાખો લોકોથી જાણે પોતાનું મોઢું ફેરવી લીધું છે પરંતુ કેટલાક માનવસેવાને અગત્યતા આપતા લોકો રોહીંગ્યા શરણાર્થીઓની મદદ માટે આગળ આવી રહ્યા છે. કોઈ આર્થિક તો કોઈ શૈક્ષણિક રીતે તો કોઈ બાળકોને બહેતર જીવન જીવવાની તાલીમ આપી રહ્યા છે.